اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه، پاسخگوی سئوالات خبرنگاران شد.
بقایی در ابتدا با تسلیت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) گفت: در این هفتههای اخیر که از آتش بس غزه میگذرد، متاسفانه شاهد تداوم جنایت در فلسطین اشغالی هستیم. فقط در روز گذشته ۲۴ انسان بیگناه شهید شدند. در ۴۵ روز گذشته نزدیک به ۱۰۰ نقض آتش بس صورت گرفته است. ما شاهد استمرار نسل کشی در غزه هستیم، مسئولیت ضامنان آتش بس سنگین است و رژیم صهیونیستی کماکان با بیکیفرمانی کامل به جنایات ادامه میدهد. گزارشهای اخیر مبنی بر استفاده رژیم از سلاحهای ممنوعه از جمله بمبهای خوشهای گویای این است که رژیم صهیونیستی هیچ حد و حدودی در جنایت خود نمیشناسد.
سفر بنسلمان به آمریکا و ارسال نامه به عربستان
وی درباره سفر بنسلمان به آمریکا و ارسال نامه به عربستان و موضوع میانجیگری عربستان گفت: ما در این مورد دو نوبت موضعگیری کردیم. این نامه صرفا نامه معمولی بوده که در چارچوب مراودات ایران و عربستان در رابطه با حج تبادل شده و حاوی پیام قدردانی ایران از عربستان بابت خدمات ارائه شده است. مراسم حج سال گذشته کمی متفاوت بود و ما درگیر دفاع از خود شدیم و حجاج دچار مشکل شده بودند. عربستان و برخی کشورها، کمک شایانی انجام دادند تا حجاج بازگردند. مناسبت هم این بوده که رئیس جدید حج و زیارت سفر داشتند. در رابطه با میانجیگیری، اصلا بحث میانجیگری نیست. موضوع به رویکرد و سیاست آمریکا و جدی نبودن واشنگتن به مذاکره باز میگردد. ایالات متحده در موضوع مذاکره جدیت لازم را ندارد و نگاه آن به مذاکرات، بهجای آنکه بر پایه اصول متعارف دیپلماتیک و مبادله متقابل باشد، بر مبنای تحمیل و دیکتهکردن شکل میگیرد. تا زمانی که آمریکا بر چنین رویکردی اصرار داشته باشد، مذاکرهای معنادار نیز شکل نخواهد گرفت. بحث میانجی و میانجیگری موضوعی ثانویه است. ما با عربستان روابط خوبی داریم و برای این روابط ارزش قائل هستیم. از تلاشهای عربستان و سایر کشورهایی که با هدف ایجاد صلح و ثبات در منطقه برای کاهش تنشها تلاش میکنند، قدردانی میکنیم. با این حال، همانگونه که اشاره شد، در این موضوع اساساً بحث میانجیگری یا مذاکره مطرح نیست.
قطعنامه شورای حکام علیه ایران
وی درباره قطعنامه شورای حکام علیه ایران گفت: اصلا ۱+۵ وجود دارد؟! این قطعنامه خلاف رویههای ناظر بر کار آژانس است. بیش از آنکه کمک کننده باشد صرفا باعث پیچیدگی میشود و دخالت در کار آژانس است. هیچ حسن نیتی در طراحی قطعنامه وجود نداشته و محتوای آن لکه ننگی بر پیشانی بانیان است، زیرا نه تنها خلاف رویههای آژانس است بلکه حتی کوچکترین اشاره به اصل و ریشه این مشکل نکرده است.
امنیت و ثبات در منطقه برای ما مهم است
سخنگوی وزارت خارجه درباره نشست منطقهای با تلاش ایران گفت: امنیت و ثبات در منطقه برای ما مهم است. از ابتدای تنش بین پاکستان و افغانستان تلاش زیادی برای حل و فصل موضوع کردیم و با سایر کشورها صحبت کردیم از جمله روسیه، قطر و غیره. به تلاشهای خود ادامه میدهیم تا موضوع از طریق چارچوب منطقهای حل و فصل پیدا کند.
وی درباره تجاوزات رژیم صهیونیستی و اظهارات ممدانی شهردار جدید نیویورک درباره نسل کشی رژیم صهیونیستی گفت: در مورد اینکه کشورهای مختلف و مقامات بر این واقعیت عریان صحه میگذارند که آنچه در فلسطین در حال وقوع است نسل کشی است، بیان واقعیت است. از هر کسی انتظار میرود که این واقعیت را فریاد بزند. ضمن اینکه ما با موج بیداری در کشورهای غربی مواجهیم. این خودش نشانه مهمی است که جامعه جهانی بالاخره نسبت به جنایات رخ داده در منطقه ما بیدار شده است. قطعا اگر جنایات رژیم صهیونیستی مهار نشود آثار آن به سایر مناطق دنیا سرایت خواهد کرد. خوی تجاوزگری رژیم صهیونیستی این را نشان میدهد که هیچ بخشی از دنیا را از جنایات خود مصون نمیدانند.
آژانس باید آمریکا و رژیم صهیونیستی را پاسخگو کند
سخنگوی وزارت خارجه درباره روند مذاکره با آژانس و صحبتهای مسکو درباره لزوم همکاری ایران با آژانس گفت: همکاری ایران و آژانس نکتهای که روسیه اعلام کرده این چیزی است که در قطعنامه ۲۲۳۱ صحه گذاشته شده و تاکید شده بعد از انقضا باید با ایران همانند کشور غیر دارنده سلاح هستهای برخورد شود. این موضع روسیه در راستای موضع اصولی است. ما این موضع را قدرشناسی میکنیم.
تعاملات و مذاکرات درباره تقویت همکاری با روسیه در حوزه انرژی هستهای به قوت قبل ادامه دارد. با آژانس هم احتیاج به میانجیگری نداریم، ما در آژانس نماینده داریم. مادامی که عضو انپیتی هستیم خود را متعهد میدانیم. مشکل از آنجا شروع شد که آمریکا و رژیم صهیونیستی با حمله به کشورمان، در رابطه ایران و آژانس خلل ایجاد کردند. آژانس باید آمریکا و رژیم صهیونیستی و حامیان تعرض به تاسیسات ایران را پاسخگو کند.
مدیران آژانس اجازه ندهند فشارهای آمریکا و ۳ کشور اروپایی آژانس را از مسیر حرفهای دور کند
وی در واکنش به اظهارات گروسی برای میانجیگری بین ایران و آمریکا و بن بست روابط با آژانس گفت: بن بستی وجود ندارد، ما عضو آژانس هستیم و مطالبهگر هستیم. انتظار ما این است که مدیران آژانس متعهد نسبت به وظایف فنی خود بمانند و اجازه ندهند فشارهای آمریکا و ۳ کشور اروپایی آژانس را از مسیر حرفهای دور کند.
ما با آژانس به تفاهم دست پیدا کرده بودیم و در آن شیوه همکاری ایران و آژانس در شرایط پس از تجاوز آمریکا و رژیم روشن شده بود و قرار بود مبنایی برای تعامل باشد، متاسفانه ۳ کشور اروپایی این فرصت را از آژانس سلب کردند و با تحرکات در سطح آژانس و با اقدام اخیرشان باعث اخلال در این روند شدند. ما تاکید کرده بودیم که عملی خلاف تفاهم کنند اجرای آن تمام میشود.
موضوع مشخص است ایران به تعاملات خودش در چارچوب انپیتی و با توجه به قانون مصوب مجلس ادامه میدهد، لذا گفتوگوها با آژانس در این قالب پیریزی خواهد شد. نمیتوان نادیده گرفت اقدامات ۳ کشور اروپایی و آمریکا را و این اقدامات حتما تبعات خودش را دارد.
بقائی درباره افشای ارتباط جفری اپستین با مقامات ارشد آمریکا و همزمانی با موج ادعاها علیه کشورهای مستقل مانند ونزوئلا گفت: واقعیت این است که سیاست داخلی در آمریکا همیشه تاثیرگذار بر رویکردهای آمریکا در سطح خارجی بوده است. این تحلیل وجود دارد که اقدامات آمریکا در خارج از مرزها تلاشی برای منحرف کردن افکار عمومی از برخی واقعیتهای سیاسی در داخل آمریکا بوده است. اصل این موضوع یعنی ارتباطاتی که این فرد به عنوان قاچاقچی انسان با مقامات سیاسی هم در آمریکا و هم رژیم صهیونیستی داشته، واقعیت است و در جهت دهی به سیاستهای آمریکا تاثیر گذار بوده است. این بسیار معنادار است که چه کسانی پشت پرده اقدامات علیه کشورهای منطقه هستند.
واکنش به قطعنامه علیه تهران در شورای حکام
وی درباره اقدامات دیگر ایران در واکنش به قطعنامه علیه تهران در شورای حکام گفت: یک گام ما روشن اعلام شد، در رابطه با نامعتبر تلقی کردن تفاهمی که در ۹ سپتامبر بین ایران و آژانس صورت گرفت. ما با توجه به جمیع شرایط بهترین تصمیمی را که تامین کننده منافع کشور باشد در نظر میگیریم و این در سطح کلان کشور اتخاذ خواهد شد. مرکزیت هر تصمیمی این خواهد بود که منافع کشور و حقوق ملی ایران به بهترین وجه حفظ شود.
هرگونه مداخله طرفهای ثالث در سودان را مردود میدانیم
وی درباره دخالت آمریکا در امور سودان گفت: تحولات سودان بسیار نگران کننده است. اگر ما به تاریخچه بحران نگاه کنیم همین آمریکا یکی از طرفهای شکل گیری بحران در سودان بوده است. این باعث تشدید تنشها و افزایش خشونتها شده است. هرگونه مداخله طرفهای ثالث در سودان را مردود میدانیم.
آماده گفتوگو با دولت لبنان هستیم
سخنگوی وزارت خارجه درباره آمادگی ایران برای مذاکره با لبنان گفت: ما با لبنان رابطه خوب و طولانی و بر اساس احترام متقابل داریم. دوستی بین مردم ایران و لبنان نیاز به تشریح ندارد. صحبتی که وزیر خارجه لبنان کردند مورد استقبال وزیر خارجه ما قرار گرفت. موضوع داخلی لبنان مربوط به خود لبنانیها است و آماده گفتوگو با دولت لبنان هستیم. ملاقاتهای خوبی در ماههای اخیر با لبنان داشتیم.
قرارداد تسلیحاتی آمریکا و عربستان
وی درباره قرارداد تسلیحاتی آمریکا و عربستان گفت: ما رابطه خوب و رو به رشد با عربستان و دیگر کشورهای منطقه داریم. ما در نگرانی کشورهای منطقه در خصوص سیطره رژیم صهیونیستی سهیم هستیم. بزرگترین خطر علیه ثبات منطقه رژیم صهیونیستی است و کشورها نیاز دارند شرایطی فراهم کنند تا مانع جنگ افروزی رژیم صهیونیستی شوند.
بقائی درباره قطعنامه سازمان ملل درباره فلسطین گفت: ما در یک بیانیه تفصیلی موضع خود را در رابطه با قطعنامه بیان کردیم. هیچ طرفی اعم از دولت و نهاد بینالمللی نمیتواند حق بنیادین یک ملت برای تعیین سرنوشت را مخدوش کند. حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین در این قطعنامه نادیده گرفته شده است. همچنین هیچ اشارهای به واقعیت دو سال گذشته نشده که یک نسل کشی صورت گرفته و باید مقامات رژیم صهیونیستی مجازات شوند.
ادعای ترامپ درباره احتمال بالای توافق ایران و آمریکا
وی در واکنش به ادعای ترامپ درباره احتمال بالای توافق ایران و آمریکا گفت: در عمل آمریکا نشان داده که جدی نیست. اساسا یا فهم درستی از مذاکره ندارند یا اینکه ماهیت رفتاری آنان به گونهای است که به هیچ عنوان معنایی جز دیکته کردن قائل نیستند. این گفتارها را باید با عمل آمریکا سنجید.
افزایش تنش علیه ونزوئلا
سخنگوی وزارت خارجه درباره افزایش تنش علیه ونزوئلا گفت: بهانه قاچاق مواد مخدر صرفا پوششی برای اعمال رفتار قلدرمآبانه آمریکا علیه این کشور مستقل است. مطلقا این اقدامات آمریکا از لحاظ منشور ملل متحد مردود است. شما نمیتوانید تمامیت ارضی کشوری را مورد تهدید قرار دهید. اقدامات آمریکا در استفاده از زور و تهدید علیه کشورهای دیگر با واکنشهایی در سیستم آمریکا و کشورهای دنیا مواجه شده و تعدادی از نظامیهای آمریکا با اقدامات این کشور علیه ونزوئلا مخالف هستند.
تهدید آمریکا علیه چین درباره تحریم ایران
وی در واکنش به تهدید آمریکا علیه چین درباره تحریم ایران گفت: ما به صورت روزانه با بستههای تحریمی آمریکا مواجهیم و این سابقه ۵ دههای دارد. این تحریمها حتما آسیب میزند، اما در عزم ما برای دفاع از عزت و حقوقمان خللی وارد نمیکند.
بقائی در واکنش به ارسال محموله نظامی به تایوان گفت: کاری که آمریکا دارد انجام میدهد و با ارسال محمولهها به تایوان درصدد تهدید علیه چین است، از نظر ما مردود است. چین واحد باید از طرف همه دولتها محترم شمرده شود. اقدامات آمریکا قطعا نشانهای از بیاحترامی به صلح و ثبات منطقهای است.
توقیف نفتکش توسط ایران
وی درباره توقیف نفتکش توسط ایران گفت: این اقدام بر اساس حکم قاضی صورت گرفته است. محموله متعلق به ایران بوده و کاری که انجام شده در راستای دستور مقام قضایی بوده است.
حضور عراقچی در نشست سالانه سازمان منع سلاح شیمیایی در هلند
سخنگوی وزارت خارجه درباره حضور عراقچی در نشست سالانه سازمان منع سلاح شیمیایی در هلند گفت: این نشست سهشنبه انجام خواهد شد. ما از هر فرصتی برای زنده نگه داشتن حادثه تلخ (حمله شیمیایی به سردشت) استفاده میکنیم، این یک رسالت مستمر برای وزارت خارجه است. همچنین از این نشست استفاده خواهیم کرد برای روشن کردن تاثیرات استفاده از سلاحهای شیمیایی. یاد شهدا و آسیب دیدگان از سلاحهای شیمیایی در جنگ ۸ ساله را گرامی میداریم.
وی در واکنش به پیگیری پرونده دخالت آلمان در حملات شیمیایی به ایران گفت: پیشنهادی که ما به آلمان دادیم به قوت خودش باقی است. آلمانیها از قبل گفتند در مقطعی به برخی اتهامات پرداختند و مقام قضایی رسیدگی کرده و ما خواستیم این را در اختیار ما بگذارند. این موضوعی است که کماکان ما پیگیر هستیم.
بقائی در واکنش به اظهارت کارلسون و چارلی کرک برای عدم حمله به ایران گفت: چارلی کرک که ترور شد. این برای ما روشن است که صرفا تایید کننده واقعیتی است که از اول برای ما مشخص بود. این چیزی از مسئولیت دولت آمریکا کم نمیکند که حاضر شد مسئولیت سنگین تجاوز به ایران را بپذیرد. رئیس جمهور آمریکا هم این مسئولیت را پذیرفت و مشخص است که آمریکا به عنوان مسئول این تجاوز شمرده میشود.
وی در واکنش به محدودیتهای آلمان برای ارسال سلاح به اسرائیل گفت: اولا آتش بسی در غزه وجود ندارد. چه آتش بسی است که در ۴۵ روز نزدیک به ۳۵۰ انسان بیگناه به شهادت رسیدند. محدودیتهای مورد اشاره ۳ ماه قبل اعلام شد و از اول معلوم شد نمایشی است. آلمان و تامین کنندگان تسلیحات رژیم صهیونیستی میدانند که کابرد این سلاحها جز نسلکشی نیست، آنان باید پاسخگو باشند.
آرامش در عراق تامین کننده ثبات منطقه و منافع ماست
وی درباره دیدار معاون رئیس دفتر حکمت عراق با عراقچی گفت: رابطه ایران با دولت عراق رابطه بسیار خوب و مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل است. ما در جریلن انتخابات عراق از ابتدا با دقت و احترام کامل به اینکه این روند داخلی عراق است، موضوع را رصد کردیم. آرامش در عراق تامین کننده ثبات منطقه و منافع ماست. این دیدار در ادامه دیدارهایی بوده که از قبل بین ما و شخصیتهای عراقی صورت گرفته است. این دیدارها در راستای تقویت تعاملات بین ایران و عراق همیشه موثر بوده است.
بقائی در واکنش به اظهارات عراقچی مبنی بر تعلیق فعلی غنی سازی ایران گفت: ما قطعا همه گزینههای ممکن را مدنظر داریم. ما برای صیانت از حقوق خود راههای مختلف را مورد بررسی قرار میدهیم. اینکه به دلیل یک عمل خلاف حقوق بینالملل شرایطی را بر ما تحمیل کنند، به این معنی نیست که ایران از حق خودش بگذرد. وزیر گفتند که غنی سازی ما فعلا تعلیق شده و آن به معنی این نیست که از حق خود که بر اساس حقوق بینالملل داریم، از آن بخواهیم بگذریم. ما در ادامه این مسیر مصمم هستیم.
مذاکرهای با ۳ کشور اروپایی نداریم
وی در واکنش به ادعاها برای آغاز مذاکرات با ۳ کشور اروپایی در هلند با سفر عراقچی به این کشور گفت: خیر. این سفر صرفا برای شرکت در اجلاس سازمان منع سلاحهای شیمیایی است. در کنار آن حتما با وزرای دیگر رایزنی خواهیم کرد، اما اینکه مذاکراتی با ۳ کشور داشته باشیم خیر این صحت ندارد.
شرط ایران برای مذاکره با آمریکا
بقائی درباره شرط ایران برای مذاکره با آمریکا گفت: تامین منافع ایران مهمترین اصلی است که داریم برای آن میجنگیم. طرف مقابل به هیچ عنوان به مذاکره باور ندارد. مادامی که مذاکره به معنای دیکته کردن باشد، اساسا شرایط برای شکل گیری یک مذاکره انجام نمیشود.
وی در خصوص تهدیدها علیه ونزوئلا و فعالیتها برای تامین امنیت دیپلماتهای ایرانی گفت: اصل موضوع را نباید فراموش کرد. اقدامات تحریک آمیز آمریکا علیه ونزوئلا یک اقدام ناقض همه مقررات بینالمللی است. سکوت در برابر این قانونشکنی آشکار که عضو شورای امنیت است به هیچ عنوان قابل قبول نیست و میتواند تبدیل به الگویی برای سایر کشورها شود. این اقدام محکوم است. مسئولیت سازمان ملل و شخص دبیرکل در اینجا مهم است.
در خصوص دیپلماتهای ما قطعا تدابیر لازم را میاندیشیم. سفارت ما فعالیت خودش را با قوت ادامه خواهد داد.
وی در واکنش به اظهارات خطیب زاده معاون وزیر امور خارجه مبنی بر مذاکره مسلحانه گفت: فارغ از واژه، آن چیزی که مهم است این است که دولت آمریکا به دلیل عملکردش هیچ جایی برای اعتماد باقی نگذاشته است. دولت آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. در دوره بایدن مذاکرات در جای خوبی بود، اما در آخر با بدعهدی اقدام کردند و با اقدامی که در خرداد اخیر انجام دادند، نشان دادند که دنبال رسیدن به یک راه حل معقول و منصفانه نیستند. ما همیشه اینها را در نظر داریم.
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به ادعاها درباره دیدار علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با نخست وزیر لبنان گفت: اینکه برخی رسانهها تلاش کنند که فضاسازی کنند و اخبار نادرستی را اشاعه دهند چیز جدیدی نیست. رابطه ما با لبنان مبتنی بر احترام متقابل است و دوستی ما با لبنان ثابت شده است.
وی در مقایسه با آزادی تبعه فرانسوی از سوی ایران و ادامه بازداشت مهدیه اسفندیاری در فرانسه گفت: این نشانگر این است که نظام قضایی ما صرفا با توجه به ارتکاب جرم تصمیم گرفته است. این تصمیم مستقل قوه قضائیه بود و مذاکراتی نبوده است. این نمونه از رویکرد قضائی ما در ارتباط با جرائم اتباع خارجی است. اقدام آن طرف جای تاسف دارد. در موضوع خانم اسفندیاری ایشان بدون هیچ جرمی بازداشت شدند. روندی که دارد پیش میرود، امیدواریم بعد از برگزاری جلسه دادگاه که اواسط دسامبر خواهد بود زمینه آزادی ایشان فراهم شود.
گفتگوی وزاری خارجه ایران و ترکیه درباره سوریه
بقائی درباره گفتگوی وزاری خارجه ایران و ترکیه درباره سوریه گفت: ما در هر گفتگویی که با کشورهای منطقه داریم طیفی از موضوعات را بحث میکنیم. ترکیه به عنوان کشور همسایه ما، در هر گفتگویی بین مقامات دو کشور، موضوعات مرتبط با امنیت منطقه از جمله سوریه و تجاوزات رژیم صهیونیستی در منطقه و همین طور موضوع هستهای ایران بحث خواهد شد.
تفاهم قاهره نمیتواند مبنای تعامل ایران و آژانس باشد
سخنگوی وزارت خارجه درباره تناقض تعلیق تفاهم قاهره گفت: تناقضی وجود ندارد. به همین صراحت تفاهم منعقده میان ایران و آژانس در قاهره قابلیت اجرا ندارد. دیگر آن تفاهم نمیتواند مبنای تعامل ایران و آژانس باشد، زیرا طرفهای مقابل مانع پیشرفت این مسیر مثبت شدند و باید فکر دیگری کرد.